SKĄD SIĘ BIERZE MIAŻDŻYCA I JAK Z NIĄ WALCZYĆ?
Czy miażdżycę można wyleczyć? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ale z pewnością daje dużą nadzieję wszystkim osobom, które codziennie zmagają się z symptomami choroby.
CO TO JEST MIAŻDŻYCA?
CO MUSISZ WIEDZIEĆ O MIAŻDŻYCY?
Miażdżyca, choć często lekceważona, jest stanem poważnym, a nawet zagrażającym życiu. Diagnoza nie jest jednak wyrokiem, ale z pewnością powinna stanowić bodziec do dokonania wielu trwałych zmian w stylu życia i odżywiania.
ZAGROŻENIA
Choroba zaczyna się powoli i postępuje z czasem. Potęguje ją zwłaszcza nadmiar cholesterolu w diecie, który zaczyna zbierać się na ściankach tętnic. Ciało reaguje na tą nadwyżkę wysyłając w miejsce gromadzenia się lipidów białe krwinki, które zachowują się jak podczas zwykłej infekcji bakteryjnej. Po “zaatakowaniu” cholesterolu, leukocyty obumierają, a ich komórki zaczynają się gromadzić w świetle tętnicy.
Prowadzi to do ostrego stanu zapalnego. Jeśli trwa on dłużej, pojawiają się blizny. Na tym etapie w tętnicach powstaje stwardniała warstwa komórek, które skutecznie blokują przepływ krwi do różnych obszarów organizmu.
Proces ten do pewnego czasu przebiega najczęściej zupełnie bezobjawowo. Niestety wskutek miażdżycy może dojść do niespodziewanego zatoru, a nawet ostrego ataku serca.
Termin “miażdżyca” pochodzący od greckich słów: athero – kleik i scleros – twardy (ang. atherosclerosis) po raz pierwszy został użyty w 1904 roku przez niemieckiego patologa – Felixa J. Marchanda. Zastosował tę nazwę, aby opisać zaobserwowane zmiany degeneracyjne występujące na wewnętrznej ścianie naczyń tętniczych.
Przyjmuje się jednak, że rozważania na temat miażdżycy rozpoczęły się już w 1799 roku od chwili odkrycia Caleb’a Hillier’a von Parry, który w czasie wykonywania autopsji u jednego ze swoich pacjentów dostrzegł wyjątkowo twarde struktury wypełniające światło tętnic. W tamtych czasach jeszcze nie było wiadomo co to takiego i jak wpływa na ogólny stan zdrowia organizmu.
POZNAJ CZYNNIKI RYZYKA MIAŻDŻYCY
6 TYPÓW MIAŻDŻYCY
Najwcześniejsze patologiczne opisy zmian miażdżycowych skupiały się przede wszystkim na morfologii pasm tłuszczowych i zaawansowanych zmianach w postaci płytek miażdżycowych, których obecność grozi krwotokiem, zwapnieniem, owrzodzeniem i zakrzepicą.
W połowie lat 90. terminologia używana do określenia blaszek miażdżycowych została udoskonalona przez Consensus Group Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Obecna klasyfikacja składa się z 6 różnych kategorii numerycznych obejmujących wczesne zmiany początkowego typu I, aż do zaawansowanej miażdżycy typu VI.
Czynniki ryzyka miażdżycy obejmują m.in. palenie tytoniu, a także cukrzycę, zbyt wysokie ciśnienie krwi, podwyższony cholesterol, otyłość, uwarunkowania genetyczne, a także mało higieniczny tryby życia
Miażdżycę można jednak kontrolować, ale przede wszystkim da się jej zapobiegać. Wystarczy określić grupy czynników ryzyka oraz regularnie kontrolować stan zdrowia.
CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA ROZWÓJ MIAŻDŻYCY:
PALENIE PAPIEROSÓW
NIEWŁAŚCIWA DIETA
Dieta bogata w tłuszcze nienasycone (oleje roślinne) i cukier w ogromny stopniu przyczynia się do zmian miażdżycowych. American Heart Association zaleca w takim przypadku zmniejszenie ilości mięsa wieprzowego, słodyczy i słodkich napojów, mleka i produktów nabiałowych w diecie, a także smażenia na olejach roślinnych (lepiej użyć masła klarowanego).
Należy również unikać zbyt dużych ilości soli i ogólnie węglowodanów (ziemniaki, kasze, chleb) oraz uważać na przetworzone produkty spożywcze bogate w tłuszcze trans, cukier i syrop glukozowo-fruktozowy. Zamiast tego warto wybierać świeże lub mrożone owoce (w umiarze) i warzywa, ryby, mięso wołowe, nierafinowany olej kokosowy, a także regularnie stosować post.
BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
CUKRZYCA
CZYM GROZI MIAŻDŻYCA I JAK WYGLĄDA FARMAKOLOGICZNE LECZENIE?
ZAGROŻENIA
Miażdżyca obejmuje tętnice prowadzące do różnych narządów tj. mózg, serce, nerki, kończyny górne i kończyny dolne, a także jama brzuszna. Najbardziej oczywistą i bezpośrednią konsekwencją miażdżycy jest przede wszystkim niedotlenienie wymienionych narządów, które niesie ze sobą poważne skutki uboczne.
Miażdżyca niesie ze sobą wiele różnych powikłań, które zależą jednak przede wszystkim od tego w jakim stopniu zaawansowania jest choroba. Nieleczona prowadzi m.in. do niedokrwienia serca, a w konsekwencji nawet do zawału. Jeśli miażdżyca atakuje tętnice szyjne wówczas może skutkować udarem mózgu. Inną konsekwencją zapychania tętnic jest niewydolność nerek.
Z kolei miażdżyca tętnic obwodowych powoduje zmniejszenie przepływu krwi do kończyn w wyniku czego osoba dotknięta chorobą wykazuje znacznie większą niż normalnie wrażliwość na niskie i wysokie temperatury, co w szczególnych przypadkach może się skończyć odmrożeniami lub oparzeniami.
Równie niebezpiecznym powikłaniem miażdżycowym są wybrzuszenia w ściance tętnicy nazywane tętniakami. Ich niekontrolowane pęknięcia bywają przyczyną dużych krwawień wewnętrznych, które konsekwencji mogą prowadzić do śmierci.
FARMAKOLOGICZNE LECZENIE MIAŻDŻYCY
Leczenie miażdżycy powinno polegać przede wszystkim na jej zapobieganiu. Dość często zdarza się jednak, że na profilaktykę jest już zdecydowanie późno. Wówczas należy przyjmować leki, które:
obniżają poziom cholesterolu, w tym statyny i pochodne kwasu fibrynowego, zapobiegają krzepnięciu krwi i zatykanie tętnic, obniżają ciśnienie krwi
zapobiegają zwężaniu tętnic (inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę).
W niektórych przypadkach, jeśli objawy są szczególnie ciężkie, konieczny może być zabieg chirurgiczny. Możliwe operacje w leczeniu miażdżycy obejmują m.in:
1. leczenie trombolityczne, polegające na rozpuszczaniu zakrzepu krwi poprzez wstrzyknięcie leku do zajętej tętnicy
2. angioplastykę, która polega na użyciu cienkiej, elastycznej rurki zwanej cewnikiem i balonem w celu poszerzenia tętnicy (niekiedy niezbędne jest wstawienie stentu, aby pozostawić tętnicę otwartą)
3. endarterektomię, która polega na chirurgicznym usuwaniu złogów tłuszczu z tętnicy
4. aterektomię, polegającą na udrożnieniu tętnic za pomocą cewnika z ostrym ostrzem na jednym końcu
Aby wesprzeć swój organizm w walce z miażdżycą lub w jej zapobieganiu warto sięgnąć po odpowiednie i zbilansowane suplementy diety. Ponieważ jedną z najczęstszych przyczyn miażdżycy jest otyłość, to jako środek wspomagający odchudzanie można wykorzystać plastry Sliminazer lub tabletki Bioxyn.
Zmagając się ze zbyt wysokim poziomem glukozy, można by zakupić tabletki na obniżenie cukru we krwi bez recepty – Sugarept.
Przy problemach z cholesterolem, pomocny może okazać się preparat obniżający cholesterol bez recepty – Ravestin.
Dodatkowo, w celach profilaktycznych oraz dla ogólnego wzmocnienia organizmu w walce z miażdżycą warto jest oczyścić cały organizm z toksyn i pasożytów korzystając z suplementu Detosil.
ROLA DIETY W ZAPOBIEGANIU I LECZENIU MIAŻDŻYCY
POSTAW NA ROŚLINY
Ogromny wzrost zainteresowania miażdżycą, a także niezliczone badania naukowe prowadzone na przestrzeni ostatniego stulecia, pozwoliły znacznie lepiej poznać i zrozumieć mechanizmy, które przyczyniają się do rozwoju tej podstępnej choroby, a także zapoczątkowały rozważania nad rolą diety w przypadku tej dolegliwości.
Już w 1952 r. Lawrence Kinsell wraz ze swoim zespołem badawczym udowodnił, że stosowanie diety ubogiej w produkty roślinne prowadzi do podwyższenia cholesterolu we krwi. Pozwoliło to wykazać, że zwiększone spożycie pokarmów pochodzenia roślinnego i znaczne ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych pozwala obniżyć poziom cholesterolu we krwi.
Nie ulega zatem wątpliwości, że dieta zdrowa dla serca oparta na ziołach, owocach, warzywach oraz produktach o pełnych ziarnach czy nisko rafinowanych węglowodanach, to niezastąpione oręże w walce z miażdżycą.
Zrównoważone posiłki w połączeniu z aktywnością fizyczną pozwalają znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania na tę chorobę, a właściwie zbilansowana i zrównoważona dieta to w wielu przypadkach rewelacyjna alternatywa dla drogich i pełnych skutków ubocznych leków syntetycznych.
Przyjmuje się, że najlepiej wymagania te spełnia dieta śródziemnomorska.
O CZYM JESZCZE WARTO PAMIĘTAĆ PODCZAS UKŁADANIA CODZIENNEGO JADŁOSPISU U OSÓB CHORYCH NA MIAŻDŻYCĘ?
Osoby zagrożone miażdżycą powinny rozważyć przyjmowanie suplementów kwasów tłuszczowych omega-3. Niezwykle istotny jest również magnez, który pomaga rozluźnić mięśnie i wyrównuje poziom minerałów. Badania in vitro powiązały niski poziom magnezu z dysfunkcją śródbłonka, która poprzedza rozwój arteriosklerozy.
Z kolei koenzym Q10 pomaga bronić komórki przed uszkodzeniem przez szkodliwe wolne rodniki dzięki silnej ochronie antyoksydacyjnej. Ludzkie randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą udowodniło, w jaki sposób suplement łączący dojrzały czosnek z Q10 może poprawić zdrowie serca.
Osoby badane przyjmowały ten suplement przez rok, a naukowcy odkryli, że ma on korzystny wpływ na markery stanu zapalnego, a jednocześnie zmniejsza postęp miażdżycy tętnic wieńcowych. W profilaktyce antymiażdżycowej istotną rolę odgrywa także kurkuma i jej składnik aktywny o nazwie kurkumina, który ma właściwości przeciwzakrzepowe (zapobiegające tworzeniu się zakrzepów) i antykoagulacyjne (rozrzedzające krew).
Licznie przeprowadzane badania in vivo pokazują, że olejki eteryczne, a szczególnie te z tymianku, goździka, róży, eukaliptusa, kopru włoskiego i bergamotki, mogą obniżać zapalne enzymy COX-2 będące jedną z przyczyn zapychania tętnic. Olejek eteryczny z imbiru, to z kolei świetny wybór ze względu na obecność przeciwzapalnego gingerolu. Istotne znaczenie w profilaktyce miażdżycowej mają także olejki zmniejszające stres tj. lawendowy czy rumiankowy.
Ze względu na wysoką zawartość niacyny jako środek zapobiegający rozwojowi miażdżycy dość często stosuje się wyciągi z jarzębiny.
Miażdżyca jest schorzeniem bardzo niebezpiecznym i z pewnością nie powinna być lekceważona na żadnym stadium rozwoju. Jej leczenie jest trudne i długotrwałe, ale z pewnością warto podjąć z nią walkę za pomocą zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej i odpowiednio zbilansowanej diety bogatej w składniki aterogenne.