Kurkuma wywodzi się z Indii. Nie dziwi więc orientalny akcent, jaki dodaje ona potrawom. Stosowana jest zresztą nie tylko w kuchni, ale też w kosmetyce. Dowiedzmy się więcej o samej roślinie oraz o jej wszechstronnym zastosowaniu! Kurkuma – właściwości zdrowotne, zastosowanie i kilka ciekawostek.
Kurkuma – czym właściwie jest?
Inną nazwą kurkumy jest ostryż, szafranica, szafran indyjski, żółcień oraz żółty imbir. Rzeczywiście, zapach przyprawy jest podobny do imbiru, a jej smak określa się jako gorzkawy, korzenny i silny. Korzeń kurkumy przypomina imbir zwłaszcza wyglądem.
Intensywny, charakterystyczny kolor nadaje jej substancja zwana kurkuminą.
Kurkumę można spożywać w sproszkowanej postaci i taka jest zwykle dostępna oraz najbardziej popularna. Czasami możemy też trafić na świeży korzeń kurkumy. Wystarczy odrobina tej przyprawy by nasza potrawa nabrała specyficznej, pomarańczowo-żółtej barwy. Warto dodać, że największymi producentami kurkumy w chwili obecnej są kraje azjatyckie.
Jakie właściwości zdrowotne posiada kurkuma?
Kurkuma wykorzystywana jest przynajmniej na dwa sposoby: jako barwnik i jako dodatek smakowy. Doceniana jest jednak także za swoje działanie lecznicze, na które wpływ mają zawarte w roślinie kurkuminoidy. Wśród nich za najcenniejszą uważa się kurkuminę. To właśnie te składniki wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe i antyoksydacyjne. Co ciekawe, podczas pandemii Covid-19 dowiedziono, że przyprawa może wspomagać układ odpornościowy, a ponadto hamować obrzęk płuc i ich włóknienie. Warto więc włączyć ją do swojej diety gdy liczba zachorowań na grypę oraz Covid-19 rośnie.
Inną znaną właściwością kurkumy jest jej zdolność do hamowania rozwoju pasożytów, bakterii i grzybów chorobotwórczych. Stosuje się ją również w terapiach zapalenia kości i stawów, ponieważ zmniejsza ból i wrażliwość na ból podczas ruchu. Ponadto przyprawa zapobiega nadmiernemu przyrostowi tkanki tłuszczowej, redukuje stężenie glukozy i hemoglobiny glikowanej we krwi. W kosmetologii uważa się ją za składnik opóźniający starzenie się skóry.
Kurkuma – wartości odżywcze, witaminy i mikroelementy
Wartości odżywcze w 100 g kurkumy:
- Kalorie: 354 kcal
- Białko: 7,8 g
- Węglowodany: 64,9 g
- Błonnik: 21 g
- Tłuszcz: 9,9 g
Mikroelementy i witaminy w kurkumie:
- Witamina C: 25,9 mg
- Witamina B6: 1,8 mg
- Witamina K: 13,4 µg
- Potas: 2525 mg
- Żelazo: 41,4 mg
- Magnez: 193 mg
- Mangan: 3,1 mg
Przejdźmy teraz do trzech zastosowań kurkumy, które wzbudzają największe zainteresowanie.
Kurkuma – na co pomaga?
- w chorobach nowotworowych?
Kurkumę uważa się za składnik pomocny w każdej odmianie chorób nowotworowych. Dlaczego? Głównie z uwagi na jej silne działanie przeciwzapalne, a to właśnie stan zapalny jest najczęstszą przyczyną powstawania większości chorób. Natomiast kurkumina została określona jako silny polifenol, który uznawany jest za związek skutecznie eliminujący komórki rakowe.
- w pracy mózgu?
Naukowcy są zdania, że w przyszłości tumeron (składnik kurkumy) będzie można wykorzystać w leczeniu choroby Alzheimera oraz udaru mózgu. Odkryto bowiem, że związek ten pobudza namnażanie i różnicowanie komórek nerwowych, a także stymuluje system immunologiczny do niszczenia obciążonych złogami białek. To właśnie te cząsteczki są odpowiedzialne za chwilową utratę pamięci, świadomości i osobowości.
- układowi pokarmowemu?
Kolejną właściwością kurkumy, o której nie wolno zapominać, jest jej zdolność do zapobiegania powstawaniu kamieni żółciowych. U niektórych pacjentów pomogła również rozpuścić już istniejące kamienie cholesterolowe. Dodanie przyprawy do potraw zapewnia nam też wzmożoną produkcję soku trzustkowego i żołądkowego, dlatego zalecana jest osobom z dysfunkcjami trzustki, w stanach zapalnych wątroby i przy zapaleniu dróg żółciowych.
Przeczytaj też: Witamina B6 | Magnez – ważny składnik diety | Co wziąć do pracy zamiast kanapek?
Przeciwwskazania do spożywania kurkumy
Wydaje się, że kurkuma jest na tyle wszechstronna, a jednocześnie naturalna, że każdy powinien włączyć ją do swojej codziennej diety. Nie byłoby to jednak prawdą. Istnieją przeciwwskazania w spożywaniu kurkumy np. w przypadku niedrożności dróg żółciowych lub w kamicy żółciowej i alergii na któryś ze składników przyprawy. Oprócz tego ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży (przez możliwość wywołania skurczów macicy) i osoby biorące leki przeciwcukrzycowe oraz rozrzedzające krew. Mając jakiekolwiek wątpliwości co do stosowania przyprawy, warto skonsultować się z lekarzem, który dobrze zna historię naszych dolegliwości.
Kurkuma w tabletkach czy w proszku?
Wybór między kurkumą w tabletkach a kurkumą w proszku zależy od twoich preferencji i celów. Oto kilka rzeczy, które warto wziąć pod uwagę:
- Dostępność: Kurkuma w proszku jest łatwo dostępna i może być używana do przyprawiania potraw lub do przygotowywania napojów, takich jak złota mleczko. Tabletki z kurkumą można znaleźć w sklepach z suplementami diety.
- Dawkowanie: Tabletki z kurkumą zazwyczaj zawierają dokładnie określoną ilość kurkuminy, co ułatwia kontrolowanie dawki. W przypadku kurkumy w proszku konieczne jest samodzielne ustalenie odpowiedniej ilości.
- Przyswajalność: Kurkuma jest lepiej przyswajalna w obecności czarnego pieprzu, który zawiera substancję nazywaną piperyną, która zwiększa wchłanianie kurkuminy. Jeśli bierzesz tabletki z kurkumą, upewnij się, że zawierają one piperynę lub dodaj odrobinę pieprzu do swojej diety w przypadku kurkumy w proszku.
- Cel: Jeśli chcesz czerpać korzyści zdrowotne z kurkumy, takie jak jej właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe, suplementy diety w postaci tabletek z kurkumą mogą być bardziej wygodne i precyzyjne. Jeśli używasz kurkumy głównie do przyprawiania potraw, proszek może być bardziej odpowiedni.
